Dla miłośników pomników przemysłu niezwłocznie należy udać się do Drohobycza, gdzie w starej przemysłowej dzielnicy w okolicach historycznego centrum leży zabytkowa fabryka („warzelnia”) soli.

Obiekt jest uznany pomnikiem przemysłu. Fabryka, razem z leżącymi po obu stronach obiektu zabytkowymi, drewnianymi, krytymi gontem cerkwiami: Cerkiew Świętego Jerzego (XV-XVI wiek) oraz Cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego (XVIII wiek), tworzą rozległy zabytkowy kompleks, będący w zarządzie „Muzeum Ziemi Drohobyckiej”.

Cerkiew Świętego Jerzego

Fabryka soli w Drohobyczu jest unikalną, autentyczną oraz niepowtarzalną manufakturą. Jeszcze w okresie Rusi Kijowskiej w XI wieku na miejscu ówczesnego Drohobycza istniała mała osada, która posiadała na swym terenie liczne „słone źródła” – źródła solanki. Od momentu założenia miasta (obecnie wiek miasta jest szacowany na około 915 lat), Drohobycz pełnił funkcje lokalnej i regionalnej „ŻUPY”.

Geologicznie i hydrologicznie, solanka pochodzi z osadów soli permskiej. Pod jedną z dzielnic Drohobycza, znajduje się na głębokości kilkuset metrów, duży „słony staw”, w którym słodkie wody gruntowe, kontaktują z pokładami soli kamiennej. W efekcie następuje rozpuszczanie soli kamiennej w wodzie, co owocuje powstaniem solanki o dużym stężeniu NaCl (sól kamienna). W wyniku powstającego ciśnienia oraz napływania nowej wody gruntowej do podziemnego zbiornika – solanka jest wytrącana na powierzchnię.

Właśnie ta solanka (słona woda) dała „impuls” powstania na tych terenach przemysłu związanego z wydobyciem soli metodą warzenia. W XI wieku była to pierwsza tego typu manufaktura, gdzie pozyskiwano sól na obszarze Zachodniej Ukrainy. Dzięki występującym pokładom soli i licznym lasom (drewno pełniło funkcje materiału opałowego), przy pomocy technologii warzenia soli, w mieście była pozyskiwana sól, którą warzono w specjalnych zbiornikach, a następnie po odparowaniu wody pakowano w specjalne „TOPKI” i opiekano na ogniu.

Właśnie te topki w liczbie dziewięciu sztuk, widnieją na herbie Drohobycza. Symbolizują przemysł, który dał życie miastu.

Herb Drohobycza

LEGENDA:

Z żupą w Drohobyczu wiąże się też jedna legenda:

… „ dawno, dawno temu na terenach gdzie stoi obecnie fabryka soli, było rozległe wzgórze pokryte łąkami. W jednym miejscu na wzgórzu cała roślinność była „wypalona”, zniszczona i pozbawiona życia. Ziemia nienadawała się do uprawy i miała słony, gorzki posmak. Lokalna bardzo religijna ludność wierząca w siły nadprzyrodzone oraz zło, które czai się w ziemi – wywnioskowała, uwierzyła w fakt – iż na wzgórzu mieszka smok, który swym ognistym i trującym wydechem, niszczy roślinność i czyni ziemię martwą. Postanowiono zatem ulokować na tym miejscu Cerkiew, której patronem został św. Jerzy. Owego patrona wybrano celowo, ponieważ jak wiadomo Święty Jerzy – był pogromcą smoka, jaszczura (diabła). Tradycyjnie legendy o świętym Jerzym opowiadają o jego starciu ze smokiem. Obecnie jego wizerunek widnieje na licznych herbach miast, przykładem może posłużyć herb Moskwy. Mieszkańcy wierzyli, że święty Jerzy obroni ich od zła, a cerkiew stoi do dnia dzisiejszego przy starej zabytkowej fabryce soli. Później uznano, ze owa sól była darem Boga, a źródła które wypalały łąki, zostały wykorzystane do celów przemysłowych i istotnie bogaciły miasto … „ .

Święty Jerzy

TAGI ARTYKUŁU

cerkiew, Drohobycz, fabryka soli, herb, manufaktura, sól, żupa