Turystyczny szlak naftowy – międzynarodowy szlak turystyczny prowadzący przez podkarpackie obszary przemysłu naftowego i gazowego w Polsce i na Ukrainie (Galicja). Prowadzi między innymi przez takie miejscowości jak: Bóbrka, Jedlicze, Zarszyn, Strachocina, Sanok, Tyrawa Solna, Wielopole (w Polsce) oraz Niżankowice, Chyrów, Stary Sambor, Sambor, Drohobycz, Borysław, Truskawiec i Schidnycia (na Ukrainie).

Do unikatowych na skalę światową urządzeń inżynieryjnych położonych na szlaku zalicza się:

• magazyny glikolu oraz metanolu służące eksploatacji gazu ziemnego w Zarszynie;
• podziemny magazyn gazu oraz elementy zagospodarowania dawnej kopalni w Strachocinie;
• ekspozycję muzealną obiektów dawnego przemysłu naftowego z okresu XIX i XX wieku w Sanoku;
• zachowaną infrastrukturę kopalni oraz szyby naftowe w Tyrawie Solnej;
• zabudowania przemysłowe, kotłownia oraz  poczekalnia dla pracowników zatrudnionych w przemyśle naftowym w Wielopolu;
• nieczynne urządzenia służące eksploatacji gazu ziemnego oraz ropy naftowej w Schidnyci i Borysławiu.

Przekraczanie granicy Polsko-Ukraińskiej

Pod czas podróży z Polski na Ukrainę, zwiedzając i podążając za „turystycznym szlakiem naftowym” (galicyjskim) – zalecamy Państwu przekraczanie Granicy Państwowej w miejscowości Krościenko, w województwie podkarpackim, powiecie bieszczadzkim, gminie Ustrzyki Dolne:

Drogowe przejście graniczne: Krościenko – Smolnica, otwarte w 2002 roku dla międzynarodowego ruchu samochodów osobowych, mikrobusów, samochodów ciężarowych i autokarów o masie całkowitej do 7,5 tony. Przejście graniczne czynne jest przez całą dobę.

Kolejowe przejście graniczne: Krościenko – Chyrów, otwarte w 1994 roku dla międzynarodowego ruchu osobowego. Kontrolę graniczną podróżnych oraz pociągów dokonuje się wewnątrz składów pociągów międzynarodowych. W ciągu doby odprawiane są 2 pary pociągów międzynarodowych relacji: Jasło – Chyrów – Jasło. Przejście graniczne czynne jest przez całą dobę.

Geologiczne uwarunkowania

Na przedgórzu Zewnętrznych Karpat Zachodnich i Wschodnich, wskutek nasuwania się bloku karpackiego w kierunku północnym, powstało zapadlisko przedkarpackie. Jego powstanie jest związane z ostatnimi etapami tektogenezy Karpat. Zapadlisko Karpat jest wypełnione osadami malasowymi miocenu. W miąższych osadach mioceńskich, w naprzemian ległych warstwach materiałów osadowych, które przez wieki były osadzane na tym obszarze tworzyły się z przeobrażonych szczątków roślinnych i zwierzęcych pokłady ropy naftowej i gazu ziemnego. W późniejszym okresie warstwy te zostały przykryte różnymi materiałami pochodzenia polodowcowego.

Historyczne przesłanki powstania szlaku turystycznego:

Po rewolucyjnym wynalezieniu lampy naftowej w 1853 roku przez polskiego aptekarza i przedsiębiorcę ormiańskiego pochodzenia Ignacego Łukaszewicza (Jan Józef Ignacy Łukasiewicz, 1822 – 1882), rozpoczęto doceniać korzyści, jakie daje ropa naftowa. Był to pewnego rodzaju impuls, który dał początek przemysłowi naftowemu na obszarze Galicji należącej wówczas do Imperium Austro-Węgier.

Pierwsza kopalnia powstała na tym obszarze w 1854 roku z inicjatywy Ignacego Łukasiewicza w miejscowości Bóbrce koło Krosna. Dla zaktywizowania słabo rozwiniętych obszarów górskich, na zlecenie władców Imperium Austro-Węgier została zlecona budowa Galicyjskiej Kolei Transwersalnej.

W Ukrainie:

Po stronie ukraińskiej na Podkarpaciu Wschodnim w drugiej połowie XIX wieku, rozpoczęto intensywną eksploatacje złóż ropy naftowej w okolicach Borysławia, Drohobycza, Schidnyci, Sambora oraz Dobromila. W owym czasie w Imperium Habsburgów dbano o rozwój przemysłu naftowego, stworzono infrastrukturę techniczną, doprowadzono kolej.

Borysław przyciągał licznych inwestorów z Europy, ponieważ posiadał bardzo wydajne złoża. Na początku XX wieku z odwiertów o głębokości 900-1000 m wydobywano w ciągu doby 3 tys. ton ropy naftowej. Oprócz ropy na tym obszarze był wydobywany gaz ziemny oraz ozokeryt (wosk ziemny), który jest bardzo cennym surowcem w balneologii.

Zgodnie ze statystyką wydobycia surowców, podaną w październiku 1992 roku, licząc od 1886 roku, z Borysławskiego Nafto-Gazowego Rejonu wydobyto: 42,8 mln ton ropy naftowej, 261,1 tys. ton kondensatu oraz 18,325 mld m³ gazu. Od lat 90. XX wieku praktycznie zaprzestano poszukiwania nowych złóż ropy naftowej na Podkarpaciu Wschodnim. Na dzień dzisiejszy z Borysławskiego oraz Schidnyckiego Nafto-Gazowego Rejonu wydobyto odpowiednio 72,6% oraz 99,5% zapasów ropy naftowej.

W Polsce:

Po stronie polskiej, sytuacja była analogiczna, ponieważ nie było wówczas granicy rozdzielającej te dwa obszary, które stanowiły homogeniczny system. Prowadzono intensywną eksploatację, przy udziale kapitału zagranicznego. Powstały w tym czasie liczne pola naftowe oraz zakłady destylacji. Rafineria w Gorlicach, założona w 1884 roku, jest jedną z najstarszych rafinerii na świecie.

A zatem mili Państwo – BON VOYAGE !!!

TAGI ARTYKUŁU

Bóbrka, Borysław, Chyrów, Drohobycz, Galicja, gaz ziemny, Imperium Austro-Węgier, Jedlicze, Niżankowice, podróż, Polska, Sambór, Sanok, Schidnycia, Stary Sambor, Strachocina, szlak turystyczny, trasa, trasa turystyczna, Truskawiec, turystyka, Tyrawa Solna, Ukraina, Wielopole, Zarszyn