Stryj – miasto o znaczeniu regionalnym na Ukrainie, centrum Stryjskiego powiatu, Obwód Lwowski.
Jedno z najważniejszych i głównych węzłów komunikacyjnych zachodniej Ukrainy. Miasto położone jest w galicyjskich Karpatach, na lewym brzegu rzeki Stryj. Mieszkańców miasta – 60.154 osób (luty 2012), powierzchnia – 16.95 km ². Miasto jest czwartym miastem pod względem populacji na danym obszarze.

Pochodzenie nazwy miasta Stryj

Najprawdopodobniej nazwa miasta pochodzi od rzeki Stryj, która jest jedną z największych dopływów rzeki Dniester. Jednocześnie i rzeka i miasto dzielą tę samą nazwę.

Nazwa rzeki Stryj ma dawne pochodzenie i oznacza „strumień”.

Etymologia słowa Stryj pochodzi od indoeuropejskiego rdzenia „sreu”. W języku Ukraińskim – prąd, strumień, w jęzuku Polskim – Struga, Strumień, w Irlandzkim – sruami (current) Niemieckim – stromm, Iranskim – Struth (rzeka), starożytny indyjski – sravati (pływanie), Łotewskim – Straume, Litewskim – sriatas, strautas (coś, co pływa, prąd) i innych językach.

W przeszłości nazwa miasta można było zapisać na różne sposoby, ale zawsze brzmiała podobnie. Na przykład, w wielu starych dokumentach można znaleźć, oprócz Stryj, wariacje: Strzyg, Stryj, Stryj, Strig, Strigenses, Stryj, Striy, Strey, Striig, Strya, Sthryensis, Sthrya, Stryei, Stri.

Geografia miasta Stryj

Miasto położone w południowo-zachodniej części województwa lwowskiego, 67 km od regionalnego centrum miasta. Znajduje się we wschodniej strefie czasowej między 23 i 24 meridianów. Miasto leży na lewym brzegu rzeki o tej samej nazwie, na nizinnej części Stryjsko-Sianskej Werhowiny. Dogodne położenie na skrzyżowaniu międzynarodowych kolejowych i autostrad i kurortów zbliżeniowych Morszyna, Truskawca, Slawskiego oraz rekreacyjnej strefy Karpat. Stryj – centrum Stryjskiej aglomeracje który wraz z aglomeracją Drogobyczskow tworzy Drohobycz-Stryj aglomerację.

Historia Stryja

Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z roku 1385, ale jest jasne, że miasto jest starsze niż oficjalny count. Nawet wtedy, miasto zostało wymienione, jako ośrodek parafialny.

W latach 1398 i 1431 rok miasto całkowicie zniszczone przez Mongoło-Tatarów, bowiem 21 października 1431 Władysławem Jagiełłę dozwolone rycerzu Zaklitsi Tarle z Schekanowych założyć miasto ponowie i rozwinąć go na prawie magdeburskim.

Według przywilejów miasto zwolnione na 10 lat z podatków oraz daniny. Po śmierci Władysława Jagiełły w 1434 w Stryju odebrano prawo magdeburskie, a została odnowiono w roku 1460 przez króla Kazimierza Jahajlowycza.

Stryj zaczyna się rozwijać jako potężnego centrum handlowy przy skrzyżowaniu z dwóch – najbardziej istotnych dróg, jednej – przez Karpaty (Lwow, Mukaczewo) oraz drugiej – w Przed Karpaciu.  Kiedyś w mieście był wielki obronny zamek. Według niego, gospodarka miejska (magistrat) składał się z rady, na czele z burmistrzem i sądowej ławy, kierowanego przez sołtysa. Rezydencją szefów oraz ich zastępców powstał zamek – Rady  Prezesów w ratusz.

W roku 1523 miasto zostało całkowicie zniszczone przez najazdy tatarskie. Aby bronić się przed atakami w XVI-wiecznym zamku zbudowanego Stryjski zamek. Jako fortyfikacja on istniał do XVIII wieku. W pierwszej połowie XVII wieku w Stryj było pięć ukraińskich kościołów, w którym były cztery korporacje, które przystąpiły do ​​szerszego ukraińską ludność miasta i na przedmieściach. Największy wzrost nastąpił w Stryj drugiej połowie XVII wieku, przyczynił się do rozwoju byłego Stryjski starszego, a potem król Polski, Jan Sobieski. W roku 1634 Stryj kolejne niszczony przez najazdy tatarskie. W 1681 roku król Jan III Sobieski potwierdza prawo obywateli Stryja korzystania z lasów Stryjski starostwo, potrzeby miasta i odbudowę umocnień miejskich.

Podczas zimnej wojny miasto było ważnym ośrodkiem wojskowym ZSRR.14 marca 1990 (od Związku Radzieckiego) w Stryju, pierwszym z ukraińskich miast, podnosi się symbol narodowy (państwowy) – flaga Ukrainy.

Dzisiejszy Stryj – to główny ośrodek przemysłowy w Galicji, ważny węzeł komunikacyjny. Głównym transportem publicznym w Stryj są autobusy, które działają w taksówce. Cena biletu wynosi 2 UAH

Zabytki architektury w Stryju

W Stryju jest 95 zabytków o znaczeniu lokalnym.  Do atrakcji historycznych i architektonicznych należą:

Jedno z największych miast obwodu Lwowskiego, warto odwiedzać, dlatego że by oglądać niepowtarzalny oraz majestatyczny kościół Narodzenia Matki Bożej, (autentycznych gotyckich kościołów na Ukrainie zostało nie zbyt dużo), parę ciekawych kościołów różnego czasu oraz zabudowy końca XIX – początku XX wieku.  Liczą że miasto dość wielkie i są dużo pomników architektoniczno-kulturalnych, wartuje na oglądanie miasta potracić co najmniej jeden dzień.
Badania archeologiczne świadczą, że w dawny czasy miasto już było wielką fortyfikacją. Pierwsza wzmianka pisemna w roku 1385. W roku 1398 Stryj już centrum powiaty. Po otrzymaniu Prawa Magdeburskiego z roku 1431 miasto centrum jednoimiennego starostwa oraz wchodzi do własność królewskiej. Na początku XV wieku założono zamek, pierwsza pisemna wzmianka datuje się 26 lipca 1472 rokiem.  Niestety nie wiadomo jak wtedy wyglądał zamek.   W pierwszych dziesięcioleciu wieku XVII, rozbudowany, jako fortyfikacja, czego potwierdzeniem jest plan miasta 1778 roku.
Właśnie miasto miało fortyfikacje, które stanowili zewnętrzny wał ziemny oraz drugi wał z częstokołem, który oddzielał Plac Rynkowy od przedmieścia. Na początku XIX wieku zamek był rozebrany, a na tym miejscu byli zbudowany koszary wojskowe, po jakimś czasie – szpital.  Wtedy było zniszczono mury męski.
Obok Dworca Kolejowego przy ulicy Kruszelnickiej, znajduje się jeszcze jedena ciekawa świątynia – przeszłości kościół serafitek.  Obecnie  cerkiew archistratega  Michaiła.
Na przeciwnej stronie ulicy – urządzenie byłego polskiego stowarzyszenia „Sokół” .  Obecnie Dom Kultury.
Kościół św. Marii Magdaleny był zbudowany w XVI wieku. W roku 1687 przechodzi pod zaopiekowanie franciszkanów, którzy zbudowali przy nim klasztor.  W roku 1945 kościół oddany prawosławnej cerkwie, a w roku 1990 zwrócili greko-katolikom.
Przy ulicy Michnowskiego są rumowiska Wielkiej Synagogi, zbudowanej w roku 1817.

Legenda o Stryju

Było to bardzo dawno temu, kiedy w miejscach sąsiedztwa Stryju szumiały tajemne lasy. Miedzy stromych brzegów płyneła burzliwa rzeka. Wzdłuż ciągnęła się droga kupiecka na zachód. Droga była niebezpieczną, ścieżką: atakowana przez rabusiów – Wujek (w Galicji wujek nazywa się stryj) z synami swojego brata. Wielu ludzi stracił w próżne rozstępów, rabując kupca skarbów. A na starość obca krzywda dala znać o sobie, – kiedy już był stary, zachorował mocno. Aby odpokutować za grzechy, osiedlił się w lesie w niskim domku około rzeki, rzucił pasieki, kozy i zaczął żyć spokojnie. Przestał rozbój i jego braci  często odwiedzali swego Stryja. Dlatego to miejsce nazywa Stryj. Wioska później rozrosła się do miasteczka, a potem stało miastem – pięknym  Stryjem.

TAGI ARTYKUŁU

galicyjski Karpaty, Stryj